یک منبع مطلع کمپین حقوق بشر در ایران گفت دادگاه انقلاب شهر اهر در آذربایجان شرقی عسگر اکبرزاده را به اتهام «تشکیل و اداره دستجات مخالف نظام به قصد برهم زدن نظم و امنیت عمومی کشور» فرا خوانده و این فعال مدنی ترک باید روز هفدهم مرداد ماه برای رسیدگی به دادگاه مراجعه کند.
منبع مطلع نزدیک به آقای اکبرزاده، روز یازدهم مرداد به کمپین گفت دلیل احضار او به دادگاه فعالیت‌های مسالمت آمیزش در جهت رفع تبعیض از ترک‌های ساکن ایران بوده است. این منبع برگزاری روز جهانی زبان مادری را یکی از اتهامات عسگر اکبرزاده خواند: «این پرونده از سال ۱۳۹۲ ادامه دارد، آن زمان عسگر اکبرزاده به دلیل برگزاری یک جلسه در بزرگداشت روز جهانی زبان مادری توسط اداره اطلاعات بازداشت شد و با قرار کفالت آزاد شد، اداره اطلاعات همان جمع حدودا ۲۰ نفره را یک گروه و دسته محسوب کرده و پرونده را به دادگاه اهر فرستاده است.»
منبع مطلع به کمپین گفت این فعال ترک در دوران بازجویی‌اش در اداره اطلاعات اهر از دسترسی به وکیل محروم بوده و ضرب و شتم شده اما اتهام تشکیل گروه را نپذیرفته است: «با این که وکیل نداشت و اجازه تماس با خانواده هم نداده بودند، حتی در همان دوران بازجویی هم اتهام تشکیل گروه را نپذیرفت، چون گروهی در کار نبود و یک جلسه‌ای بود برای هماهنگی برگزاری مراسم روز جهانی مادری، ولی دادسرا به جای قرار منع تعقیب پرونده را به دادگاه فرستاده ولی اصل کار هماهنگی برای یک مراسم بزرگداشت مسالمت‌آمیز بوده که آن هم قانونی است.»
طبق اصل ۲۷ قانون اساسی ایران تشکیل اجتماعات و راه پیمایی ها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.
ماده ۴۳ منشور حقوق شهروندی نیز که با هدف احقاق حقوق شهروندی از سوی دولت روحانی در ۲۹ آذر ۹۵ منتشر شد نیز بر حق تشکیل و عضویت در أحزاب و گروه‌ها تاکید کرده است: «شهروندان از حق تشکیل، عضویت و فعالیت در احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های اجتماعی، فرهنگی، علمی، سیاسی و صنفی و سازمان‌های مردم‌نهاد، با رعایت قانون، برخوردارند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت. عضویت یا عدم عضویت نباید موجب سلب یا محدودیت حقوق شهروندی یا موجب تبعیض ناروا شود.»
عسگر اکبرزاده ۳۲ ساله و دانشجوی رشته شیمی کاربردی دانشگاه اردبیل است، منبع مطلع به کمپین گفت عسگر اکبرزاده در سال ۱۳۸۶ نیز به اتهام عضویت در گروهی به نام «حرکت ملی آذربایجان» بازداشت و محاکمه شده است. این دانشجوی شیمی، در این پرونده در مرحله نخست، از سوی دادگاه انقلاب اردبیل به پنج سال حبس و دو سال تبعید به زاهدان محکوم شد ولی دادگاه تجدیدنظر حکم به تبرئه داد.
طبق احضاریه دادگاه انقلاب اهر برای عسگر اکبرزاده که نسخه‌ای از آن در اختیار کمپین قرار گرفته است، او باید روز هفدهم مرداد خود را به دادگاه انقلاب معرفی کند.
بین ۱۶ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران ترک‌زبان هستند که اغلب در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان سکونت دارند. برخی از این شهروندان برخورد حاکمیت با شهروندان ترک‌زبان را توام با تبعیض می‌دانند و منع تدریس زبان‌های غیر فارسی در مدارس را یکی از برجسته‌ترین موارد تبعیض می دانند که همواره با اعتراض بخشی از فعالان مدنی این مناطق روبرو بوده است.
سازمان فرهنگی ملل متحد، یونسکو، روز ۲۱ فوریه را به عنوان «روزجهانی زبان مادری» در تقویم سالانه خود نام‌گذاری کرده است و سالانه رسانه‌ها در ایران هم در تجلیل از زبان مادری مطالبی منتشر می‌کنند و مراسم پراکنده و غیر رسمی به همین مناسبت برگزار می‌شود.
روحانی رئیس جمهور ایران در جریان انتخابات ریاست جمهوری روز ۱۳ خرداد ۱۳۹۲ با انتشار بیانیه‌ای وعده داده بود که «موضوع تدریس زبان مادری ایرانیان(کردی، آذری، عربی و…) به طور رسمی در سطوح مدارس، دانشگاه‌ها و اجرای کامل اصل ۱۵ قانون اساسی» اجرا خواهد شد. اصل ۱۵ قانون اساسی ایران تصریح می کند که استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.
منبع کمپین بین المللى حقوق بشر