صدها تن از برجسته ترین شخصیت های چپ، فعالان به نام سندیکایی و کارگری، استادان دانشگاه ها، حقوق دانان و نویسندگان و فعالان کشور، خواهان لغو طرح ضداجتماعی و سودمحور «کارورزی» شده اند
مردم ایران!
حیات اجتماعی کارگران و دانشجویان این کشور؛ همچون معلمان، پرستاران و دیگر اقشار زحمتکش، به واسطه‌ی موج جدید سیاست‌های سودمحور و زودبازده سرمایه‌سالار، مورد هجوم قرار گرفته است. سکوت در برابر چنین حملاتی تحت عنوان «دامن نزدن به کشمکش‌های طبقاتی»، «سوءاستفاده‌های سیاسی-جناحی برای حمله به دولت» یا «اولویت آزادی بر عدالت» چیزی نیست جز چشم بستن بر زندگی اکثریت کسانی که آفرینندگان واقعی ثروت و مولدان حقیقی جامعه‌اند.
طرح کارورزی که پس از شکست طرح‌های استثماری مختلف، همچون طرح استاد-شاگردی، در دولت دهم تصویب شد، مجدداْ در دولت یازدهم مورد بازنگری و تنظیم قرار گرفت. این دولت که در تلاش برای تصویب لایحه‌ی اصلاح قانون کار، شکستی نسبی را متحمل شد، پروژه ای دیگر را برای خدمت به تأمین منافع خود و دیگر کارفرمایان آغاز کرد و بالاخره پس از انتخابات دولت دوازدهم و از تیرماه سال جاری شاهد اجرایی شدن طرح کارورزی هستیم؛ طرحی که ذیل «برنامه‌ی اشتغال فراگیر» قرار می‌گیرد و به شکل مستقیم حیات طبقه‌ی کارگر را نشانه رفته است.
ما، امضاکنندگان این بیانیه ضمن تأکید بر ماهیت استثماری «برنامه‌ی اشتغال فراگیر» (به‌ویژه طرح کارورزی) اعلام می‌کنیم که این طرح هدفی جز تأمین نیروی کار بسیار ارزان و بی ثبات برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی ندارد و پیامد آن افزایش ناامنی شغلی و تضعیف بیش از پیش سطح زندگی برای طبقات فرودست است. کارفرمایان و مقامات دولتی، از جمله وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تاکنون از هیچ فرصتی برای تبلیغ میلیون‌ها تحصیل‌کرده‌ی بیکار در ایران به عنوان نیروی کار ارزان در پیشگاه هیئت‌های تجاری و سرمایه‌گذاران خارجی دریغ نکرده‌اند. صندوق بین‌المللی پول نیز طی گزارش خود در سال ۲۰۱۷ درباره‌ی ایران، بر اهمیت این تحصیل‌کرده‌های بیکار در بالابردن سود برای بخش خصوصی تأکید کرده است. اکنون، اجرایی کردن طرح کارورزی درواقع لغزاندن جمعیت عظیم فارغ‌التحصیلان بیکار به دهان سیری‌ناپذیر سرمایه‌ای است که مایل است نیروی کار هرچه ارزان‌تر و بی‌ثبات‌تر را به نفع سود سرمایه‌دار جذب کند. نگاهی به بندهای آیین‌نامه‌ی اجرایی این طرح، ماهیت واقعی آن را به خوبی مشخص می سازد.
یک. بر اساس ماده‌ی ۱۰ طرح کارورزی، کارفرما هیچ تعهدی به استخدام موقت یا دائمیِ کارورز ندارد. همچنین، کارورز فاقد هرگونه حقی بر شمولیت تحت قوانین کار و تأمین اجتماعی است. متولیان طرح در حالی که مدعی اشتغال زایی با چنین برنامه هایی هستند، باید پاسخ دهند که چهار تا شش ماه کارورزی بدون تعهد کارفرما به استخدام، چگونه می‌تواند ضامن کاهش نرخ بیکاری باشد؟ آیا هدف، علاوه بر کاهش دستمزدها و کاهش امنیت شغلی، ایجاد تغییرات صوری و غیرواقعی در آمارها نیست؟
دو. بر اساس متن دستورالعمل اجرایی طرح، مُزد کارورز «تا سقف» یک سوم حداقل دستمزد کشور (ماده‌ی ٨)، برای مدت چهار تا هشت ساعت در روز (تبصره‌ی ماده‌ی ۶)، در نظر گرفته شده است که نیمی از آن را دولت می‌پردازد. این مُزد که برای فرار از اعطای دیگر حقوق کار به کارورز «کمک هزینه‌ی آموزشی» نام گرفته، نه تنها حداقل نیازهای انسانی کارورز را تأمین نمی‌کند، بلکه نظر به عدم وجود دستورالعمل برای پرداخت حقوق کارورز، هیچ تضمینی برای پرداخت دستمزد در پایان دوره، طبق تبصره‌ی ماده‌ی هشت و یا وعده ی جهانگیری که پرداخت دستمزد به شکل ماهیانه را مطرح کرده است، وجود ندارد. علاوه بر این، بندهای «دال» و «واو» ماده‌ی ۱۴ با تعیین معیارهایی غیرعینی که وابسته به نظر کارفرما برای فسخ قرارداد بین کارورز و کارفرماست، دست کارفرما را برای فسخ قرار باز می‌گذارند. البته تداوم همین شرایط شکننده و غیرانسانی برای کارورز نیز وابسته به میل و اراده‌ی کارفرما است.
سه. طرح کارورزی شرایط کاری را برای کارگران شکننده و بی‌ثبات می‌کند. با وجود واردکردن قیودی در دستورالعمل اجرایی طرح، درجهت ممانعت از اخراج کارگران در مقابل جذب کارورزان، به دلیل ضعف و عدم شفافیت نهاد بازرسی، هیچ تضمین اجراییِ محکمی برای جلوگیری از تهدید مشاغل کارگران با اجرای طرح کارورزی وجود ندارد. علاوه بر این، مسئله‌ی کارگران موقت مطرح می شود. این قشر از کارگران که در دهه‌های اخیر، با انواع و اقسام ترفندهای قانونی و فراقانونی، بر شمار آنها افزوده شده است، بیش از پیش در معرض بی‌ثباتی شغلی قرار می‌گیرند. با اجرای طرح «کارورزی»، کارفرما به راحتی می‌تواند کارگران موقت را که قراردادهای بی‌ثبات و وضعیت بیمه‌ی نامشخصی دارند، اخراج و به جای آنها، کارورزان ارزان‌قیمت را جذب کند.
چهار. ماده‌ی ۱۹ دستورالعمل اجرایی، به سازوکار حل اختلاف بین کارورز و کارفرما اشاره دارد. در صورتی که در قانون کار کنونی، اختلافات بین کارگر و کارفرما عمدتاً به شوراهای حل اختلاف حواله داده شده، ماده‌ی ۱۹ با پیروی از لایحه‌ی تصویب‌نشده‌ی اصلاح قانون کار، مرجع بی‌طرفی را برای حل اختلاف تعیین نکرده است و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، وزارت کار و اداره‌ی استانی وزارت کار را مرجع حل اختلاف قرار داده است. به این ترتیب در صورت بروز هرگونه اختلاف بین کارورز و کارفرما، هیئتی که متشکل از نمایندگان دولت است به مشکلات رسیدگی می‌کند. نقش تشکل‌های کارگری (رسمی و غیرمستقل) به طور کامل نادیده گرفته شده است. از این منظر، طرح «کارورزی»، در راستای تبدیل قانون کار از مسئله‌ی حقوق عمومی به مسئله‌ی حقوق خصوصی عمل می‌کند.
پنج. در حالی که بنابر قانون کار، شخص به محض ورود به کارگاه و مشغول‌شدن به کار باید ذیل بیمه‌ی تأمین اجتماعی قرار بگیرد، دولت کارفرما را از بیمه‌ی کارورز معاف کرده و تنها بیمه‌ی مسئولیت مدنی را که شامل بیمه‌ی حوادث می‌شود اجباری کرده است که پرداخت حق بیمه‌ی آن نیز نه بر عهده‌ی کارفرما، که بر عهده‌ی خود دولت است. این در حالی است که بدهی گزاف دولت به سازمان تأمین اجتماعی، مانع از این می‌شود که دولت به این وظیفه به‌درستی عمل کند.
وزارت کار، طی جوابیه‌هایی اشاره کرده است که طرح کارورزی به هیچ وجه به قانون کار ارتباطی ندارد، بلکه بحثی آموزشی است و خارج از محیط کار تعریف می‌شود؛ در حالی که ورود به محیط کار باید تحت نظام قانون کار تعریف شود. مگر اینکه بگوییم تعریفی از این موضوع در قانون کار نیست؛ موضوع بند «الف» ماده «۱۱۲» در قانون کار می‌گوید افرادی که داوطلبانه برای کارآموزی می‌آیند، در صورتی که به کارآموزی توأم با کار اشتغال داشته باشند، مشمول بند «ب» ماده «۱۱۲» می‌شوند که در شرط اول آن است که سن آنها بین ۱۵ تا ۱٨ سال باشد؛ و در ضمن حقوقی در این قانون برای آنها در نظر گرفته شده است که باید به ایشان تعلق بگیرد (ماده «۷۹» تا «٨۴»)؛ همچنین باید از حقوق شورای عالی کار تبعیت کنند و بیمه شده باشند. در صورتی که قرار نباشد فرد حین کارآموزی کار کند، باز هم تکلیف مشخص است: این افراد اگر کارآموزی هستند که موضوع بند «الف» هستند، به گفته ی قانون باید به مراکز کارآموزی یا آموزشگاه‌های آزاد معرفی شوند و حق ورود به محیط کار را ندارند. اگر موضوع بند «ب» باشند باید مشمول تمامی قوانین کار بشوند. یعنی باید دستمزد و بیمه مطابق قوانین کار به آنها تعلق بگیرد. طبق این قوانین، نوجوان شاغل باید ۶ ساعت در روز کار کند. در این صورت هم باید قرارداد کارآموزی وجود داشته باشد که کارفرما متعهد به جذب فرد شود.
البته ما با صراحت اعلام می‌کنیم که مشکل طرح کارورزی – و طرح‌های مشابه –به هیچ‌عنوان محدود به نواقص آیین‌نامه‌ای و حقوقی نیست؛ بلکه این طرح از اساس استثماری و مشکلات آن ریشه‌ای‌تر است و پیامدهای اجتماعیِ آن فاجعه به بار می‌آورد. بی تردید قانون کار کنونی، خود بخشی از مشکلات وضعیت کارگران ایران است. اما مسئله آن جاست که مجریان قانون خود را برای سودجویی بی حصر از کارگران با حداقل های درنظر گرفته شده و ذیل پرچم قانون، محق می دانند. از این روست که ما بر ضعف های قانونی که هدفش درهم شکستن تمامی امکان های مقاومت برضد ارزان‌سازی هرچه بیشتر نیروی کار است، دست می گذاریم. با اجرایی شدن این طرح، بیکارهای تازه‌وارد و شاغلان قدیمی، هردو حقوقشان به خطر می‌افتد. عرضه‌ی مازاد بر تقاضای نیروی کار باعث می‌شود قیمت نیروی کار پایین بیاید. در این صورت تفاوتی ندارد که فرد بیکار باشد یا شاغل، این طبقه کارگر است که قدرت چانه‌زنی‌اش را هرچه بیشتر از دست می‌دهد.
دولت از طریق «کارورزی» صرفا به دنبال راه فراری است تا با دستکاری در آمار و ارقام، موفقیتش در کاهش بیکاری را به رخ بکشد. در حالی که به‌کارگماردن دانش‌آموختگان دانشگاهی به مدت چهار تا شش ماه – بی هیچ تضمینی برای استخدام– و سپس جایگزین‌کردن چند دانش‌آموخته‌ی دیگر، تنها آمارهای مقطعی بیکاری را کاهش می‌دهد. از طرفی، طرح «کارورزی» تنها فرافکنی بحران در آموزش عالی و سرپوش‌گذاشتن بر آن است. «کارورزی» طرحی در جهت «انتقال مهارت» است، حال آن‌که در تمام رشته‌های فنی و مهندسی – که آماج اصلی طرح کارورزی هستند – دانشجو به عنوان بخشی از برنامه‌ی درسی خود باید در محیط‌های واقعی کار، ساعت‌ها «کارآموزی» بگذراند. پس از گذراندن این «کارآموزی»، «کارورزی» چه سودی برای مهارت‌آموزی دانشجو دارد؟
علاوه بر اینها «کارورزی»، از آن جهت که نشان از روحیه‌ی عمومی دولت در مواجهه با مسئله‌ی دانشگاه دارد – یعنی نگریستن به دانشگاه همچون بنگاهی سودآفرین و خوداتکا و کارخانه‌ی تولید نیروی کار تحصیل‌کرده‌ی ارزان‌قیمت – به تشدید رکود سیاسی-اجتماعیِ دانشگاه‌ها می‌انجامد. در ذیل چنین رویکردی به دانشگاه – که نه فقط در طرح «کارورزی»، بلکه در طرح‌هایی مثل سهمیه‌بندی یارانه‌ی دانشگاه‌ها بر اساس پتانسیل اشتغال‌زایی آنها، طرح تحول در علوم انسانی، گنجاندن درس‌هایی چون «مبانی کارآفرینی» در دروس رشته‌هایی مثل علوم اجتماعی و پولی‌سازی‌های فزاینده‌ی امکانات دانشگاهی و چندین طرح و نقشه‌ی دیگر نیز مشهود است – اساساً دیگر دانشگاه جایی برای تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های صنفی و سیاسی نخواهد بود. دانشجویان همواره کارگرانی بالقوه خواهند بود که هرچه سریع‌تر باید روند تحصیل را طی کنند و مهارت بیاموزند تا به کارگران بالفعل ارزان‌قیمت بدل شوند. اگر «طرح کارورزی» صرفا برای دانش‌آموختگان دانشگاهی است اما «طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی» همه اقشار جامعه را در‌برمی‌گیرد. اینجا دیگر نه خبری از آن ٣۱۰ هزار تومان است، و نه معافیت دو ساله‌ی بیمه. این طرح به طور مشخص به کارفرماها اجازه می‌دهد از مهارت‌آموزها به‌عنوان نیروهای ارزان‌قیمت و حتی رایگان استفاده کنند.
با استناد به تمام دلایل فوق و در همراهی با اعتراضات گسترده‌ی اقشار مختلف، که آماج حملات چنین طرح‌هایی هستند، ما امضاکنندگان این بیانیه خواستار لغو «طرح کارورزی» هستیم. همچنین از آحاد جامعه می‌خواهیم تا نسبت به تصویب و اجرا شدن چنین طرح‌هایی تحت عنوان شعار «خارج کردن جامعه از بحران» اعتراض کنند. این‌گونه طرح‌های ضداجتماعی و سودمحور، نه تنها با کرامت و زیست انسانیِ کارگران، دانشجویان و بیکاران، که با قوانینی چون قانون کار که حداقل پشتوانه‌های حمایتی از نیروی کار را تأمین می‌کنند، مغایرت دارند. در نتیجه خواست فوری و صریح ما الغای طرح کارورزی و طرح‌های مشابه آن نظیر «مهارت‌آموزی در محیط کار» است. ما مصرانه از معلمان، پرستاران، کارگران، دانشجویان و تمامی متعهدان به آرمان برابری و عدالت می‌خواهیم در برابر این حملات غیرانسانی به نیروهای کار بایستند.
فریبرز رئیس دانا اقتصاددان و عضو کانون نویسندگان ایران
کاظم فرج الهی فعال کارگری
محمد مالجو اقتصاددان
مراد فرهادپور
حسن مرتضوی مترجم
احسان شریعتی استاد دانشگاه
ناصر زرافشان حقوقدان
یوسف اباذری استاد دانشگاه
حسین اکبری فعال کارگری
نسرین ستوده وکیل و فعال حقوق بشر
اکبر معصوم بیگی مترجم و عضو کانون نویسندگان ایران
پرویز صداقت اقتصاد دان
شهاب اکوانیان فعال ملی‌مذهبی
فرحناز شیری عضو سندیکای شرکت واحد و اتوبوس رانی
احمد سیف نویسنده و مترجم
محسن حکیمی مترجم، فعال کارگری و عضو کانون نویسندگان ایران
کمال خسروی پژوهشگر اقتصاد سیاسی
رضا شهابی عضو هیئت مدیره سندیکای شرکت واحد و اتوبوسرانی
صالح نجفی
سهند ستاری
رحمان بوذری
مهدی تقوی اقتصاددان
محمود بهشتی لنگرودی فعال صنفی معلمان
جعفر عظیم زاده دبیر اتحادیه آزاد کارگران ایران
یاشار سلطانی روزنامه نگار
عبدالله وطن خواه فعال کارگری
جعفر ابراهیمی فعال صنفی معلمان
محمد رضایی استاد دانشگاه
دلارام علی فعال زنان
حمید آصفی پژوهشگر اقتصاد سیاسی
داود رضوی عضو سندیکای شرکت واحد و اتوبوس رانی
فریدا آفاری فعال اجتماعی، مترجم و پژوهشگر
پروین محمدی فعال کارگری
حسن سعیدی عضو سندیکای شرکت واحد و اتوبوس رانی
علی معظمی جهرمی
محمد آقازاده روزنامه نگار
فروغ اسدپور فعال اجتماعی، مترجم و پژوهشگر
محمد جراحی فعال کارگری
یاسر ریگی فعال صنفی معلمان
ناصر محرم زاده عضو سندیکای شرکت واحد و اتوبوس رانی
فیروزه مهاجر فعال زنان
شهریار وقفی پور نویسنده و مترجم
فرشید هکی فعال مدنی
یاشار دارالشفا فعال دانشجویی
کاوه مظفری فعال اجتماعی
امیر یعقوبعلی
محسن اکبرزاده
خسرو صادقی بروجنی پژوهشگر
فروغ عزیزی فعال حوزه زنان
آیدین ترکمه پژوهشگر
ایمان واقفی مترجم و فعال حوزه شهر
مصطفی غلام نژاد کارگر
اردوان تراکمه فیلمساز
عباس شهرابی فعال دانشجویی
عابد توانچه
علیرضا اخوان فعال اجتماعی
بابک ذاکری روزنامه نگار و نویسنده
امیر چمنی کنشگر مدنی
علی اکبر مومنی ملکشاه فعال دانشجویی
مهدی توپچی فعال سیاسی
جلوه جواهری فعال حوزه زنان
بشیر احسانی فعال اجتماعی
سمیه رستم پور فعال اجتماعی
محمد حبیبی فعال صنفی معلمان
سید محمد مهدی خویی پژوهشگر اجتماعی
علی سالم
رضا اسکندری مترجم
عماد برقعی فعال اجتماعی
حسام سلامت فعال دانشجویی
مرضیه امیری روزنامه نگار و فعال دانشجویی
احسان محمدی
آرمان ذاکری فعال دانشجویی
محمد کریم اسایش کارشناس اجتماعی شهر
مسعود حسینی هنرمند
حسام حسین زاده فعال دانشجویی
البرز محبوب خواه
احمد زاهدی لنگرودی روزنامه نگار
کیوان مهتدی نویسنده- مترجم
سینا چگینی پژوهشگر اجتماعی و روزنامه نگار
مهسا اسدالله نژاد فعال دانشجویی
رضا اسد آبادی روزنامه نگار
امیر امیرقلی فعال کارگری
حسن شفایی فعال سندیکایی
اوختای حسینی فعال اجتماعی
روزبه درنشان فعال اجتماعی
افشین پرورش فعال فرهنگی
رشید فشارکی
صدیقه پاک ضمیر فعال صنفی معلمان و فعال زنان
محمد مهدی پور روزنامه نگار و شاعر
محمد غزنویان
مصطفی هوشمند فعال دانشجویی
اسکندر لطفی فعال صنفی معلمان
سید رحیم میر عبدالله رئیس شورای اسلامی کار ستاد مرکزی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه
مرتضی مقیمی فعال و وکیل حقوق بشر
عابس خلقی هنرمند تئاتر
زهرا آیت الهی
الدوز هاشمی فعال صنفی معلمان
محمود صدیقی پور فعال صنفی معلمان
بهنام محمدی فعال صنفی معلمان
فرنوش احمدی فعال صنفی معلمان
نسرین بهمن پور فعال صنفی معلمان
حکیم الهی فعال صنفی معلمان
پروین اسفندیاری فعال صنفی معلمان
زینب سپهری فعال صنفی معلمان
سارا حسینی فعال دانشجویی
پریسا رفیعی فعال دانشجویی
آیدین خلیلی
متین غفاریان روزنامه نگار
هومن طاهری
امیررضا مجرد فعال دانشجویی
بابک ثبوتی فعال دانشجویی
پویا جانی پور فعال دانشجویی
فرشته رضایی فعال دانشجویی
سینا درویش عمران
شکیبا استکی فعال دانشجویی
مهتا مهدی زاده فعال دانشجویی
حسین مرادی فعال دانشجویی
علیرضا فلاح
فاطمه قدیری فعال دانشجویی
محمد ایران نژاد فعال اجتماعی
حسین مسرتی فعال دانشجویی
سهیل آقازاده
محمدحسین صادقی
محمد شباهتی فعال دانشجویی
نیلوفر فولادی
میلاد رضایی فعال دانشجویی
محمد شریفی مقدم فعال حقوق کودکان کار
علیرضا کاویانی فعال دانشجویی
امیررضا انصاری
فائزه عبدی پور فعال دانشجویی
الهام سالمیان
گلنار ابراهیم پور
رسول عدالت فعال دانشجویی
مجید مسافر فعال دانشجویی
سعید برزگر
لیلا حسین زاده فعال دانشجویی
گلناز خواجوی
سمیرا امیری دانشجو
آرمان براری
محمد برزگر فعال دانشجویی
عسل اخوان
فرزانه جلالی فر فعال اجتماعی
سروش ظفری دانشجو
علیرضا تیغ نورد دانشجو
رضا احدی دولت سرا فعال صنفی
سارا دلشاد
منصور امینی
آیاز بلقاز
حسن علمی فعال دانشجویی
فاطمه نصر معلم
فلور عسگری زاده نویسنده و پژوهشگر حقوقی
مهدی پورفر
امید اقدمی
زهرا خادمی فعال دانشجویی
سبا حاج جمحمدحسین دهقانی
سید محمد صادق نقیبی فعال دانشجویی
عسل محمدی
امیر درویشوند فعال دانشجویی
سماء اوریاد
مهدیس محمدی
مهرداد داودی فعال دانشجویی
آزاد شمس آوری
رهام یگانه هنرمند
رومینا محسنی رجایی فعال دانشجویی
سولماز رشیدی
عصمت میرزایی
شاهین فصلی پژوهشگر اجتماعی
سینا حبیبی فعال دانشجویی
مهرنوش پارسا
آرمین آگاهیان
عباس بیات
کمیل منفرد
سیاوش صیدی
کوثر زاهدی
شیرین احمدی بازنشستگان
منصور منصور زاده
جواد جهانی پور
فرهاد فرزاد روزنامه نگار
جاویدان زرگری
احسان سهرابیان مهریز فعال اجتماعی
ساناز محسن پور فعال زنان
آذین رضاییان فعال زنان
شبگیر حسنی
امیرحسین سعادت فعال دانشجویی
دیاکو حق گو
الهه بیننده فعال دانشجویی
سینا آقازاده صائینی فعال دانشجویی
امین مهدوی
حسین آذرگشب
پدرام پذیره فعال دانشجویی
سارا آذرگشب
علی غلامی
عاطفه رنگریز پژوهشگر
پیام شاکر
نسیم بنی کمالی فعال اجتماعی
سمیه شهریسوند معلم
کامران سبزیان معلم
فاطمه سلیمانیان معلم
میترا یوسفی
نسرین جوادی کارگر
اعظم خضری کارگر
محمدرضا جانباز
میلاد صابر
عزیز قاسم زاده فعال صنفی معلمان
میلاد جنت فعال کارگری
وحید میرشکار معلم
حمید کرمی
قاسم حسنی فعال حقوق کودکان کار
سهیلا سیاوشی
علی اکبری معلم
شهرزاد صبوری فعال دانشجویی
سارا سیاه پور معلم
محمدصادق یولچی خانی کارگر
اولدوز هاشمی
مینو کیخسروی فعال صنفی معلمان
مهرنوش حیدرزاده فعال صنفی معلمان
فروغ سمیعی نیا فعال زنان
علی نجفی
هاجر احمدی معلم
سجاد قاسمی
محمد امین حسینی فعال دانشجویی
سرور مهدی خانی فعال حوزه زنان
شهره شفیعی فعال دانشجویی
زهره علی اکبری جم فعال دانشجویی
فرانک سعیدی فعال دانشجویی
فرزاد محمدی هنرمند هنرهای تجسمی
محمد احمدیان هروی فعال دانشجویی
مجید ملکی فعال اجتماعی
ناهید فتحعلیان معلم
منصوره فرح زادی معلم
عنایت اله وثوقی معلم
هنگامه درفشی فعال دانشجویی
غزال محسن پور فعال زنان
محمد جواد برهانی فعال دانشجویی
محمدعلی زحمتکش فعال صنفی
مرتضی تقی پور
مجید رجب پور
زهرا اسماعیلی
سپیده ابوذری
صادق فلاح پور دانشجو
بهروز جوشنی املشی روزنامه نگار
سارا برین پژوهشگر
محمد صادقی فعال دانشجویی
محمدرضا حمیدی فعال مدنی
روناک رضایی
آذرنوش میرزایی فعال دانشجویی
رویا حشمتی
هستی آگست فعال دانشجویی
شهناز اعظمی
سونیا کمانگر فعال دانشجویی
ابراهیم ایزدی فعال دانشجویی
میلاد هوشمند زاده هنرمند عکاس
زهره نجفی دانشجو
نیوشا فولادی دانشجو
امیر ودیعی فعال مدنی
آرین حاتم فعال دانشجویی
صفا روشندل فعال دانشجویی
کیانا خوی نژاد دانشجو
لقمان ویسی معلم
وحید فروزنده دانشجو
ستاره هاشمی فعال زنان
مریم کاویانی روزنامه نگار
علیرضا طالبی فعال دانشجویی
علی حاجی معلم
آرش سوری دانشجو
احترام شادفر فعال زنان
مریم رندی فعال زنان
حوریه میری دانشجو
زهرا وفاپور روزنامه نگار
فرید لطف آبادی فارغ التحصیل دانشگاه
فاطمه رفیعی فعال فرهنگی
ناهید مهموم
زهره دشتی
کوروش تیموری فر بازنشستگان
پویا معماری آزاد دانشجو
فرشید واحدیان
ترانه راد
سعید صمدی دانشجو
ابراهیم ذکری اردهانی فیلمساز
یاسمن درنشان معلم
امیر طهرانی پژوهشگر
طلیعه حسینی فعال اجتماعی
سحر آریا فعال زنان
حسام الدین ترکمان پژوهشگر
یوسف عقاب نشین
هادی بیکی دانشجو
مسعود نیکخواه معلم
مسلم محمدی دانشجو
میثم پور افضل نشر کتاب
مهشید شهیدی پژوهشگر اجتماعی
حسام عرب چوپانی کارمند
امید نقویان هنرمند معماری
سپیده پیرایی فعال کارگری
حسین متقی فعال محیط زیست
محمد به تویی کارگر
رضا ثقتی
محسن مهدی بهشت
کاوه اخوان
روح اله مهدی پور نویسنده
مهسا صباغی دانشجو
فرهاد شیخی دانشجو
طاها زینالی
زهرا رودشتی
سیامک امینی فعال سیاسی
حسین دانشوران
زیشاد لک دانشجو
امیرحسین امیرانی دانشجو
سید جواد ملک آبادی کارگر
فرزاد غیبی دانشجو
جهانگیر سایانی شاعر و نویسنده
میترا یوسفی
محسن هویدایی روزنامه نگار
محمد باقر زارع پور روزنامه نگار
هادی رحیمی فعال دانشجویی و کارگری
رضا نیکویی دانشجو
سید فرید سید طباطبایی
نسیم نجفی دانشجو
بهار جانفشان
مهرداد رجبی هنرمند
علی امیدوار هنرمند عکاسی
سمیرا وجدانی هنرمند
رضا صفرخانی کارمند
بینظر خواجه پور فعال فرهنگی
پریسا نصرآیادی
امید دهکردی دانشجو
نرگس راجی فعال اجتماعی
فرزانه محمدیان هنرمند گرافیک
ابراهیم قائدی هنرمند معماری
میثم مرسلی فعال اجتماعی
سمانه سرچمی منتقد هنری
شاداب علی بلندی فعال فرهنگی
ناهید جعفری فعال زنان
حمید سرداری فعال مدنی
کیوان غفاری
لاله پاشا
اسماعیل حاج هاشمی پژوهشگر اجتماعی
صدیقه سلطانیان پژوهشگر اجتماعی
رضا سمائی پژوهشگر هنری
احمد امینی کارگر
یاور بذرافشان جامعه و ادبیات
امید برجسته هنرمند سینما
رامین عدل هنرمند عکاسی
صدیقه مرادی دانشجو
طهورا چرخ انداز دانشجو
آتیه بهرنگی دانشجو
سپیده سالاروند دانشجو
حمزه آل کثیر کارگر – هفت تپه
اکرم محمدی فعال کارگری
مجید رعایایی فعال کارگری
حیدرقربانی
گلاله قربانی
محبوبه فرح زادی معلم
پرویزالهیاری فعال اجتماعی
گوهر تاج الهیاری فعال اجتماعی
سیاوش ابراهیمی کارگر
زهرا فیاض بازنشستگان
شاهین سلطانی
صبا آقا
مریم نعیمی
نورمحمدمرگان پور کارمند
اقدس مومنی فعال صنفی
سیمین حاجی علی کارگر
روزبه دبیری دانشجو
علیرضا صالحی پژوهشگر اجتماعی
مهدی جام گوهری دانشجو
احسان ابراهیمی محتشم فعال فرهنگی
پیمان زینتی پژوهشگر اجتماعی
پروین توکلی معلم
سحرجمالی فعال دانشجویی
سعید جمالی
نرگس ظفری فعال فرهنگی
وحید یعقوبی
کریم منصوری فعال اجتماعی
معصومه زمانی فعال اجتماعی
عباس رضا
پیمان سالم فعال کارگری
خوشبو قربانی فعال حقوق کودکان
آرمان احمدی فرد دانشجو
احسان معینی بادی فعال دانشجویی
فراز آزادی فعال اجتماعی
حسین عسکری هنرمند معماری
رحمان شهبازی فعال کارگری
طاهره موسوی فعال مدنی و اجتماعی
مهسا فراهانی هنرمند
سبا حاج جعفر
فاطمه تفتگر هنرمند
صبا یزدانیان معلم
فاطمه مولوی دانشجو
نرکس خرمی
سیاوش قلیچ خانی هنرمند موسیقی
وحید سهرابی نژاد هنرمند عکاسی
رها مسعود فعال اجتماعی
عایشه وحدانی
افروز شاهین فر فعال دانشجویی
محمدرضا زارع
سمیه رضایی هنرمند
امیر اکبر هنرمند
محسن رستم بخش پژوهشگر اجتماعی
رضا حسینی
علی گلستانه منتقد هنری
میثم فتحی فعال اجتماعی
مهدی محمدیان کبریا فعال دانشجویی
دیاکو حسن نژاد هنرمند
ناهید خیرابی روزنامه نگار
محمد خانی دانشجو
راحله طارانی فعال حقوق کودکان
مهسا عبدالملکی فعال دانشجویی
نرگس طیبات فعال زنان
مهرداد عیدی پور فعال دانشجویی
محمد حسن شهسواری
بهزاد کاظمی فعال سیاسی و مدنی
محسن رضوی فعال مدنی
محمدحسن پوره فعال صنفی معلمان
محمد بیکران بهشت روزنامه نگار
مرجان نمازی روزنامه نگار
بهزاد قوامی فعال صنفی معلمان
ستار امینی فعال سندیکایی
امیررضا میربیگی مقدم فعال دانشجویی
لیلا دهقانی
اسماعیل حلاج فعال کارگری
نورالدین مجدی
محمد حسن پور محمد فعال دانشجویی
سجاد احمدی
رسول مسگر فعال دانشجویی
شهریار نادری فعال صنفی معلمان
اشکان خراسانی
ثریا نور فعال فرهنگی
فیروزه شرف الدین فعال زنان
اسرین درکاله فعال زنان
یداله باقری فعال کارگری
شهناز هاشمی فعال صنفی معلمان
سکینه باقری معلم
رحیم امیری فعال صنفی معلمان
سپیده باقری. دانشجو
جوانه باقری دانشجو
بهاران باقری دانشجو
آسیه سپهری فعال اجتماعی
لیلا خدارحمی فعال کارگری
سایه درمانی فعال اجتماعی
معصومه قدیری
ریحانه کارگر
سروش رادمنش فعال دانشجویی
صادق عبدی پژوهشگر اجتماعی
لیلا سنایی فعال فرهنگی
زهرا آزادفلاح فعال اجتماعی
پریسا مختاباد پژوهشگر اجتماعی
حسین یوسفی ثابت فعال اجتماعی و کارگری
اکرم احقاقی روزنامه نگار
شهین غلامی فعال اجتماعی
دیبا مختاباد امرئی صنعتی
رضا حکیم الهی فعال صنفی معلمان
پریا فرهادی فر دانشجو
سیداحمد بلادی پزشکی
محمد غلامعلی
پگاه ورنوس دانشجو
مریم حق شناس
جواد لعل محمدی فعال مدنی
سعید اوحدی فعال فرهنگی
امیرحاجیلویی فعال کارگری
احسان روغنی فعال دانشجویی
صحرا اکرامی فعال اجتماعی
بنیامین بهادران هنرمند تئاتر
محمد اسدی هنرمند تئاتر
حجت الاسلام کمیل دریابیگی
پرستو بیرانوند روزنامه نگار
عبدالرضا پاک سرشت صوفی فعال صنفی معلمان
وحید صالحی
حسین صادقی
لاله محمدی فعال دانشجویی
نوید وزوایی فعال دانشجویی
نیایش قربان دولتی فعال دانشجویى
منبع اخبار روز