علامه محمد قزوینی، محقق و مورخ بزرگ معاصر ایران در ۱۱ فروردین ۱۲۵۶ خورشیدی در محله دروازه قزوین دیده به جهان گشود، پدرش ملا عبدالوهاب قزوینی یکی از صاحبان قلم و فرهنگ بود که در مدرسه معیرالممالک در تهران به تحصیل پرداخت، همچنین پدر قزوینی در دارالتالیف و دارالترجمه ناصری در تدوین نامه دانشوران شرکت داشت. وقتی که پدر قزوینی در ۱۲۶۷ خورشیدی در گذشت، او با اینکه تنها ۱۲ سال داشت به جای پدر در تدوین نامه دانشوران پرداخت تا کمک معاش خانواده باشد. قزوینی صرف، نحو، فقه، کلام و حکمت را نخست نزد پدر و سپس نزد استادان دیگر فراگرفت، همچنین در مدرسه آلیانس تهران به فراگیری زبان فرانسه همت گماشت و بعد از مدتی در نوشتن روزنامه تربیت به همکاری با میرزا محمدحسین فروغی سردبیر این روزنامه پرداخت و در این روزنامه و در کنار فروغی با روش کار و تحقیق ادبی و تاریخی اروپاییان آشنا شد، بنابراین بسیار زود به شهرتی در زمینه‌های مختلف ادبی دست یافت و به ویژه در نحو عربی چهره‌ای شاخص شد. همچنین در تالیف بخش تاریخ اسلام در کتاب تاریخ مفصل ایران که کتاب درسی مدارس بود، شرکت داشت.
آثار علامه محمد قزوینی
علامه محمد قزوینی آثاری چون مرزبان‌نامه، المعجم فی معاییر اشعارالعجم، چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی، تاریخ جهانگشای جوینی، دیوان حافظ به همراه قاسم غنی، شَدالازار فی حط‌الاوزار عن زوارالمزار و سیاست‌نامه را تصحیح و ویرایش کرد
از علامه قزوینی ۲۰ مقاله ادبی و تاریخی به جا مانده که به کوشش ابراهیم پورداوود و عباس اقبال آشتیانی در ۲ جلد به چاپ رسیده است.
نامه‌های قزوینی به تقی‌زاده و یادداشت‌های قزوینی در ۱۰ جلد به کوشش ایرج افشار از دیگر آثار مکتوب باقی مانده از قزوینی است.
مسایل پاریسیه نیز از دیگر نوشته‌های قزوینی است که به کوشش ایرج افشار و علی‌محمد هنر در ۴ جلد مکتوب شده است.
علامه محمد قزوینی در حالی‌که ۱۰ سال پایانی عمر خود را در ایران سپری کرد، در ۶ خرداد ۱۳۲۸ در تهران درگذشت. او در جوار آرامگاه شاه‌عبدالعظیم در کنار مزار ابوالفتوح رازی دفن شده است
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
