گام به گام با گفتمان سیاسی روز ایران از رادیو فرهنگ این هفته بخش نخست مبانی ومفاهیم موبوکراتى ، تهیه و اجرا سارا فرزاد

موبوکراتی اصطلاحی است که به معنای حکومت مردم عوام وبازاری که غالبا درخلال بحرانها و تحولات وانقلابات وشورشهابه نحو موقت ودرمدتی محدود بروز می نماید و چه بسا دوام وبقا یافته وبرای سالها تداوم بگیرد.درچنین حالتهایی اداره امور جامعه به دست اوباش و مردم عامی افتاده وجماعتی برای وصول به هدفهای خودبا خشونت وارد عمل می شوند.موبوکراسی به ازدحام مردم غیرمتشکل,بی نظم وغوغاطلب ونیز سپردن کارها به دست مردمان حقیر,بی اطلاع ونالایق نیز اطلاق می شود.

شیوه اینگونه حکومت ها را حکومت اجامر ، اوباش و غوغا سالاران می دانند . مثال هایی از آنها را می توان در زیمبابوه ، کوبا ، کره شمالی ، شوروی سابق و .و حتی در ابتدای وادامه حکومت ایران.. عنوان نمود . این حکومت ها بر عامه ترین اقشار جامعه تکیه می ورزند و گاه و بیگاه آنها را به خیابانها می کشانند و دست این افراد را در بسیاری از موارد باز نگه می دارند و آنها را هیچگاه مورد مؤاخذه قرار نمی دهند . در این موارد تمامی درآمدها خرج راضی نگهداشتن اقشار پائین و غالباً فقیر و بیکار جامعه و سازماندهی آنها می شوند زیرا این حکومت ها در ورای عامه مردم و در پناه آنها به سمت اهداف نامشروع خود حرکت می کنند و مدام در تحریک مردم بدون وقفه می کوشند و هیچگاه آنها را لحظه ای برای تفکر بخود وا نمی گذارند .

حکومت های موبوکرات هرگز در جلوی مردم و بعنوان راهنما و برنامه ریز مسیرهای موفقیت عمل نمی کنند و هرگاه هم بطور موقت چنین کنند با اندک اعتراضی سریعاً خود را به عقب توده می کشانند و مصائب برخورد با دشواریهای اقتصادی و اجتماعی را بر گرده آحاد توده می نهند . این حکومت ها تنها به محدوده کشور خود بسنده نمی کنند بلکه در اقشار پائین کشورهای دیگر نیز دستجاتی را بعنوان جیره خوار جمع می کنند تا در زمان لازم با کشانیدن آنها به خیابان ها باعث ایجاد فشار شوند و با نوعی به رُخ کشیدن قدرت در برانگیختن عامه مردم بعنوان هوادار و طرفدار ایجاد فشار نمایند . از بزرگترین اشکالات این نوع حکومت ها این است که هیچگاه نمی توانن قانونی را بطور کامل اجرا کنند و با اندک اعتراضی ، اجرای هر قانونی را از نیمه راه رها می سازند و چون هرگز به توانایی یا عدم توانایی قوانین بواسطه عدم اجرای کامل آنها واقف نمی شوند ، هیچگاه به موفقیت نمی رسند . توده های زیر سلطه چنین حکومت هایی غالباً دچار عدم نظم پذیری هستند لذا کنترل چنین وضعیتی برای حکومت ها بسیار دشوار و هزینه خواه می باشد .

در مورد استفاده از احساسات عامه مردم با بهره گیری از اهرم های دینی و مذهبی از قول رهبران آفریقایی عنوان می شود که : زمانیکه میسیونرهای مذهبی به آفریقا سرازیر شدند ، ما مالک تمام دارایی های آفریقا بودیم ولی آنها فقط انجیلی در دست داشتند اما حالا ما انجیل در دست داریم درحالیکه آنها مالک تمام دارای ها و منابع آفریقا هستند .

در سایت جمهوری سکوت از قول یکی از رسانه های غربی و مصاحبه با یکی از پژوهشگران افغانستان داریم: هر نظام سیاسی دارای یک صورت مقلوب نیز هست. دموکراسی در زمان ما، حد اقل یکی از نظام‌های مطلوب و پسندیده‌ای محسوب می‌شود که در آن مشارکت آگاهانه‌ی مردم در پروسه‌ی سیاسی و تعیین سرنوشت سیاسی آنان وجود دارد. در دموکراسی، مردم، یعنی کسانی که رأی می‌دهند یا رأی می‌گیرند، هر دو طرف آگاه اند. کسی که رأی می‌دهد آگاه است که چرا رأی می‌دهد، به چه کسی رأی می‌دهد و رأی او چه تأثیری را بر سرنوشت وی داشته می‌تواند. کسی که رأی می‌گیرد نیز آگاه است که چرا رأی می‌گیرد، از چه کسی رأی می‌گیرد و در برابر رأیی که می‌گیرد، چه مسئولیت‌هایی دارد که باید انجام دهد و به سر رساند. به همین دلیل، در حرکت‌های دموکراتیک یک نوع انسجام سازمانیافته و بسیار معقول در روابط رأی‌دهندگان و رأی‌گیرندگان وجود دارد و اینها همگام هم حرکت می‌کنند و به پیش می‌روند. اما صورت مقلوب دموکراسی را به نام موبوکراسی یاد می‌کنند که در اینجا ماب‌ها به عنوان رأی‌دهنده مطرح هستند و موبوکرات‌ها، یعنی کسانی که با رأی مردم، رأی ماب‌ها، بازی می‌کنند، کسانی هستند که می‌آیند و تمثیل‌کننده‌ی زمامداری و رهبری سیاسی در جامعه می‌شوند.

موبوکراسی به هیچ صورت یک اصطلاح حرمت‌انگیز نیست. زیرا ماب بیشتر به گروهی اطلاق می‌شود که فاقد هرگونه آگاهی سیاسی و یا در کل، هر گونه آگاهی نسبت به حقوق خود می‌باشند. اینها دسته‌ای از مردم عامی اند که گاهی حضور و نقش اوباشان و لمپن‌های سیاسی و اجتماعی در درون شان برجسته‌تر می‌شود. ماب‌ها در حرکت‌های سیاسی معمولاً احساساتی عمل می‌کنند: شلوغ کاری می‌کنند، چک‌چک و هی‌هی می‌کنند و دقیقاً به دلیل همین هیجاناتی که از خود بروز می‌دهند طعمه‌های خوبی می‌شوند برای سیاستمداران موبوکرات، یا کسانی که سیاست شان از احساسات مردم تغذیه می‌کند. موبوکرات‌ها مردم را با احساسات به حرکت می‌آرند. هنر سیاستمدار موبوکرات نیز در همین تحریک احساسات مردم است

دوستان عزیز شنونده به پایان بخش اول این برنامه رسیدیم تا گفتاری وشنیداری دیگر در پناه شادی وسلامتی