احکام بازداشت شدگان روز کوروش در پاسارگاد از یکسال تا هشت سال حبس متغییر است اما کسی نمی داند این احکام بر چه مبنایی صادر شده است و عنوان اتهامی این افراد چیست.
چند روز پیش احکام آن ها را در زندان به شکل شفاهی ابلاغ کرده‌اند. ۷۴ نفر هستند که همگی روز هفتم آبان ماه امسال در تجمع «پاسارگاد» برای بزرگداشت اولین پادشاه هخامنشی که به دادگری معروف است،بازداشت شده بودند. این روز به طور غیررسمی، روز «کوروش کبیر» نام گذاری شده است. هر سال عده زیادی برای بزرگداشت او به مقبره کوروش در پاسارگاد می‌روند. امسال اما عده‌ای در این مراسم توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند. دستگیرشدن در زندان «عادل آباد» شیراز به سر می برند.
حالا حکم آن ها صادر شده که از یک تا هشت سال حبس متغیر است اما هیچ‌کس نمی‌داند این احکام بر چه مبنایی صادر شده اند و عنوان اتهامی این افراد چیست. آن‌ها از حق داشتن وکیل محروم بوده‌اند. این احکام در شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز توسط قاضی ساداتی صادر شده است. او یکی از سخت‌گیرترین قضات دادگاه انقلاب است و به صدور احکام طویل المدت مشهور. یکی از نزدیکان دستگیرشدگان به «ایران‌وایر» می‌گوید: «از روز اول خانواده‌ها می‌خواستند وکیل بگیرند اما گفتند اگر وکیل بگیرید و یا قضیه رسانه‌ای شود، به ضرر متهم تمام می‌شود. آن‌ها قول مساعد دادند هرچه زودتر بازداشتی‌ها را آزاد کنند.»
یک منبع مطلع به «ایران‌وایر» می‌گوید: «این زندانی‌ها در شرایط بسیار بدی بازداشت شده‌اند و یک سری از حقوق اولیه متهم که در آیین نامه کیفری وجود دارد، مثل حق دسترسی به وکیل سلب شده است.»
به گفته این منبع مطلع، قاضی برای ابلاغ رای دادگاه، منشی دادگاه را به زندان فرستاده و فقط احکام را به طوری شفاهی، یکی به یک به متهمان گفته است: «همه‌چیز غیر قانونی بوده؛ رای خوانده نشده، اظهارات متهمان در حضور وکیل نبوده، مستندات و عنوان اتهامی مشخص نشده و معلوم نیست رای به چه صورت صادر شده است. ضمن این که منشی دادگاه وقتی رای را ابلاغ کرده، به متهمان گفته است هرکس اعتراضی دارد، بگوید تا بنویسم!»
به گفته خانوادههای دستگیر شدگان، از آن‌ها خواسته شده در مرحله تجدیدنظر هم وکیل نگیرند: «به بچه‌های ما گفته‌اند وکیل نگیرید تا در مرحله تجدید نظر به همه شما ارفاق کنیم.»
اما خانواده‌ها این بار سراغ چند وکیل رفته‌اند و در حال مذاکره با آن‌ها هستند. البته بعضی از آن‌ها هم برای اعتراض، به دادگاه انقلاب شیراز رفته‌اند اما آن‌جا هم با جواب غیرمنتظره‌ای از قاضی ساداتی رو به رو می‌شوند: «رییس قوه قضاییه خودش پشت این پرونده بوده و منتظر این احکام است. خیال تان راحت که دست تان به هیچ‌جا بند نیست!»
او به یکی از خانواده‌هایی که فرزندشان حکم پنج سال زندان گرفته، گفته است: «بروید خدا را شکر کنید؛ این ها محارب بودند.»
یک منبع دیگر به «ایران‌وایر» می‌گوید: «وقتی از قاضی پرسیدند این ها به چه جرمی بازداشت شده‌اند، گفت تجمع غیرقانونی برای بر هم زدن امنیت ملی. این چه طور تجمع غیرقانونی بوده که افراد با بلیت خریدن به آن رفته‌اند. همه آن‌هایی که روز هفتم آبان به محوطه پاسارگاد رفته بودند، برای ورود به عنوان یک جای تاریخی بلیت خریده بودند.»
خانواده‌ها از نوشتن توبه نامه توسط فرزندانشان در زندان هم خبر می‌دهند: «گفتند شما وکیل نگیرید، ما هم از این‌ها توبه نامه گرفته‌ایم و یک حکم جزیی برای آن ها صادر می‌شود. اما حالا به همه آن ها پنج سال و شش سال و … داده‌اند، این احکام جزیی هستند؟»
آن‌ها در این مورد با چند وکیل دادگستری مشورت کرده اند: «تمام وکلا می‌گویند در قانون گفته شده اگر متهم توبه کند، مجازات از بین می‌رود. این‌ها هم توبه کرده اند و هم مجازات سنگین گرفته‌اند.»
دو روز پس از برگزاری مراسم بزرگداشت کوروش کبیر، «علی صالحی»، دادستان عمومی و انقلاب گفت: «پس از انجام تحقیقات لازم، لیدرها و سرشاخه‌های اصلی این تجمع که به سردادن شعارهای هنجارشکنانه و ضدارزش‌ها اقدام کرده بودند، دستگیر شدند.»
با این حال، خانواده یکی از متهمان می‌گوید: «پسر ما اصلا از وجود این مراسم خبر نداشت. توی گروه‌های تلگرامی در مورد آن خوانده بود و با دوستانش برای تفریح راهی شیراز شدند. خانوادههای دیگری هم که مثل ما دنبال کار عزیزان شان هستند، اغلب همین را می‌گویند. حالا این که می‌گویند لیدرها را گرفته‌اند، ما نمی‌دانیم.»
بازداشت شدگان تجمع پاسارگاد اغلب از شهرهای دیگر برای بزرگداشت روز کوروش به شیراز رفته بودند و حالا خانوادههای آن‌ها برای پی گیری پرونده هایشان با مشکلات زیادی رو به رو هستند. مادر یکی از آن ها می گوید: «پسر من از تهران آمده بود. الان نزدیک دو ماه است که یک پای ما شیراز است و یک پایمان تهران. هرکاری گفتند، انجام دادیم اما هیچ جواب درستی نگرفتیم.»
به گفته او، وضعیت نگه داری بازداشت شدگان هم مساعد نیست: «پسرم می‌گفت پای یکی از بازداشتی‌ها عفونت کرده و خیلی سختی می‌کشد اما به بیمارستان منتقل نشده است.»
شیما شهرابی /ایران وایر