پروژه “عنکبوت” حالا به شماره ۲ رسیده و بعد از دستگیری مدیران چند گروه فیس‌بوکی در فاز اول، در عنکبوت شماره ۲ نوبت به مدل‌ها و گریمورها رسیده است.
یک فعال سابق در حوزه مدلینگ ایران اما به صدای آمریکا می‌گوید که این بازداشت‌ها و بستن صفحات اینستاگرام تنها اثر “مقطعی” دارد و جوان‌های دیگری با صدها هزار دنبال‌کننده(فالوئر) در اینستاگرام ظهور می‌کنند که تفریحات منسوب به سبک زندگی غربی و کالاهای وارد شده توسط “آقازاده‌ها” را تبلیغ خواهند کرد.
“مرکز بررسی جرایم سازمان یافته سایبری” وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرده که به دلیل “راهبردهای نظام استکباری برای تغییر سبک زندگی ایرانی اسلامی” به مدت دو سال اینستاگرام را “رصد” کرده‌اند.
در جریان این رصد که فاز دوم پروژه “عنکبوت” معرفی شده، ۱۷۰ نفر از صاحبان و اداره‌کنندگان صفحات مد و زیبایی در اینستاگرام شامل ۵۸ مدل، ۵۱ مدیر مزون و طراح لباس، ۵۹ عکاس و آرایشگر و ۲ موسسه فعال در عرصه مد شناسایی شده‌اند. در این جمع هم برای ۲۹ نفر پرونده قضایی تشکیل شده و ۸ نفر بازداشت شده‌اند.
ندا کلاهی، ملیکا زمانی، نیلوفر بهبودی، دنیا مقدم، دانا نیک، شبنم مولوی، الناز گلرخ و حمید فدایی افرادی هستند که در این پروژه دستگیر شده‌اند اما برخی از آنها صفحاتشان همچنان فعال است.
یکی از دوستان نزدیک به این ۸ نفر که خود پیش از این در عرصه مدلینگ فعالیت داشته به وبسایت فارسی صدای آمریکا می‌گوید که نهاد بازداشت کننده سه رویه متفاوت را برای این افراد درپیش گرفته است: از تعدادی تعهد گرفته شده و آزاد شده‌اند، برای برخی پرونده قضایی تشکیل شده و فعلا با وثیقه آزاد هستند و برخی هم مانند “الهام عرب”، تحت فشار بوده‌اند تا ابراز پشیمانی کنند.
الهام عرب، مدل لباس عروسی است که به دلیل پرطرفدار بودن در اینستاگرام به برنامه تلویزیونی ماه عسل دعوت شد اما بعد در جمع بازداشت شدگان قرار گرفت. فیلمی از او توسط رسانه‌های حکومتی ایران منتشر شده که خطاب به دادستان تهران ابراز ندامت کرده و می گوید “در دام شبکه فریبنده مدلینگ افتاده بود.”
یک فعال سابق مدلینگ که رابطه گسترده‌ای با مدل‌ها و مانکن‌های حاضر در اینستاگرام دارد، توضیح می‌دهد که درآمد اصلی مدل‌های اینستاگرامی از تبلیغ کالاهایی است که واردات آنها در انحصار “آقازاده‌ها” است. ضمن این که برخی از مانکن‌های ایسنتاگرامی با حضور در جشن‌ها و مهمانی‌هایی با حضور فرزندان مسئولان، معامله‌هایی را به اصطلاح “جوش می‌دهند”.
به گفته او این سبک زندگی که اخیرا به طور مکرر مورد انتقاد رهبر جمهوری اسلامی قرار گرفته، حتی در میان فرزندان مسئولان هم رایج شده است و آنها یا دستی در واردات کالاهای غربی از لوازم آرایش گرفته تا ماشین‌های گران قیمت دارند و یا این که خودشان مصرف کننده دائمی هستند.
این مدل سابق اما در عین حال می‌گوید که تمایل شدید جوانان ایرانی به حوزه مدلینگ قابل کنترل شدن نیست و شاید به طور مقطعی برخی حساب‌های اینستاگرام بسته و یا محدود(پرایوت) شود اما این رویه متوقف نخواهد شد.
او از سوی دیگر اشاره می‌کند که حکومت جمهوری اسلامی در قبال میل شدید طیفی از جوانان به انتشار عکس از تفریحات خود یک دست نیست. از طرفی بخشی از دولت حسن روحانی مایل است تا با انتشار این عکس‌ها و بازتاب آنها در رسانه‌های خارجی تصویری جدید از ایران ارائه شود اما نهادهایی مانند سپاه از این اتفاق خشنود نیستند و نمی‌خواهند تصویری مغایر با ارزش‌های اسلامی و انقلابی از ایران مخابره شود.
این مدل سابق به صفحه “بچه پولدارهای تهران” اشاره می‌کند که از برخوردهای قضایی و امنیتی برکنار مانده اما مدل‌های اینستاگرامی زیر ضرب قرار می‌گیرند.
صفحه بچه پولدارهای تهران که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت در روزهای ابتدایی مسدود شد اما صفحه جایگزین آن به کار خود ادامه می‌دهد.
دوست نزدیک مدل‌های بازداشت شده می‌گوید که وقتی کسی وارد این عرصه شد و مزه طرفدار داشتن و کسب درآمد بالا را چشید سخت می‌تواند از آن دل بکند، مضاف بر این که بسیاری از جوانان مشتاق به حضور در این عرصه هستند و بالاتر از آن می‌خواهند “زندگی” کنند پس ریسک برخوردها را به جان خریده و عکس‌هایشان را در اینستاگرام منتشر می‌کنند.
به گفته او، دولت هم همزمان تلاش می‌کند تا با ایجاد صفحات پرطرفدار در فیس‌بوک و اینستاگرام و تلگرام، از نقش آفرینی گروه‌های مستقل شبکه‌های اجتماعی به نفع فعالان مدنی و منتقدان سیاسی جلوگیری کند.
منبع: صدای آمریکا