شنوندگان محترم رادیو فرهنگ سلام وعرض ادب بنده را پذیرا باشید ماه سپتامبر یاد اور خاطره ی درناک حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر است حادثه ای که حتی مرور خاطره اش نیز خاطر را مکدر ودل را به درد می اورد به بهانه ی این حادثه ودر سالگشت آن اتفاق ونیز ترور های سیاسی دولتی در ایران خصوصا اعدام ناجوانمردانه رامین حسین پناهی زانیار ولقمان مرادی برنامه ی این هفته را به ترور وتروریسم اختصاص داده ایم با من سارا باشید در این برنامه
ِتروریسم که در زبان فارسی از آن با عنوان وحشتافکنی، ارعابگری نام برده شدهاست، به استفاده از خشونت ویا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته میشود. البته، در جهان امروزی، .تعریف دقیقی از واژه «تروریسم» در دست نیست
در روزگار نوین، تروریسم یکی از عوامل اصلی تهدید جوامع به شمار میرود و طبق قوانین ضد تروریسم در بیشتر کشورهای جهان توسط سیستم قضایی، بزه به حساب میآید. همچنین چنانچه در جنگی علیه غیر جنگجویان مانند شهروندان عادی، نیروهای بیطرف یا اسیران جنگی به کار گرفته شده باشند جنایت جنگی به حساب میآید. بخش گستردهای از سازمانهای سیاسی مانند گروههای چپی، تا گروهای راستی، ملیگرایان، گروهای مذهبی، انقلابیون، و حتی دولتهای حاکم برای پیشبرد اهداف خود از تروریسم استفاده نمودهاند
واما تعریف جهانی از تروریسم
در جهان امروزی، تعریف دقیقی از واژه «تروریسم» ارائه نشده است. زیرا هنوز هیچ تعریفی از ترورسیم در سازمان ملل متحد ارائه نگردیده است که مورد توافق همه کشورهای عضو باشد.
سیستمهای حقوقی مختلف و سازمانهای دولتی از تعریفهای متفاوتی استفاده میکنند. علاوه بر این، خود دولتها نیز با بی اعتنایی به مذاکره و فراهم آوردن تعریفی قانونی و تعهدآور در این باره بیمیلی نشان دادهاند. این دشواریها ناشی از این واقعیت است که این اصطلاح از لحاظ سیاسی و احساسی اصطلاحی پرمعنی و برانگیزاننده است. به عنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا در فصل ۲۲ بند ۳۸۶ قانون اساسی ایالات متحده آمریکا؛تروریسم اینگونه تعریف شدهاست که: «ارتکاب خشونت از پیش اندیشیده، با انگیزه سیاسی علیه اهداف غیررزمی توسط گروههای فرعی ملی یا عوامل زیرزمینی» است
کتابدرسی تروریسم نیز تعابیر گوناگونی ارائه کرده است از جمله اینکه تروریسم یعنی استفاده از خشونت یا تهدید خشونت در راه دستیابی به اهداف سیاسی، تغییر .مذهبی یا ایدئولوژیک است
که ارتکاب آن تنها توسط عناصر غیردولتی؛ و، یا افراد وابسته با پوشش مخفی، .وابسته به دولتهای مربوطه خود، صورت میپذیرد
ترور به فرانسوی
در زبان فرانسوی به معنای دهشت و دهشتافکنی است. اولین کاربرد واژه ترور در جهان مدرن، مانند بسیاری از مفاهیم نوین ازجمله «پیشرفت و ترقی» از انقلاب فرانسه نشأت میگیرد و البته برعکس امروز، بار معنایی مثبت داشته و به معنای قتل terreur است. در لغتنامه دهخدا آمدهاست: «ترور مأخوذ از سیاسی به وسیله اسلحه در فارسی متداول شدهاست و تازیان معاصر إهراق را به جای ترور به کار میبرند؛ و این کلمه در فرانسه به معنای وحشت و خوف آمده و حکومت ترور هم اصول حکومت انقلابی است که پس از سقوط ژیروندنها (از ۳۱ مه ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۴ میلادی) در فرانسه مستقر شد و اعدامهای سیاسی فراوانی را متض ّمن بود
تفاوت ترور با تروریسم
ستمگرکشی و دیگر شکلهای ترور هر چند معمولاا در چارچوبی از وحشتگرایی (تروریسم) انجام میشوند، اما میان تروریسم و ترور تفاوتهای مهمی وجود دارد.
مفهوم واژه ترور یک منبع مهم ابهامزایی در مورد ماهیت ترور است. واژه ترور (اعدام انقلابی) گاه برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات تروریستها استفاده میشود. برخی پژوهشگران همچون دیوید راپوپورت و ایویانسکی نظریه امروزین ترور را برگرفته از نظریه ستمگرکشی میدانند. امروزه گرایشی برای گنجاندن قتل سیاسی در چارچوب تروریسم پدید آمده و از سوی دیگر بسیاری از گروههای وحشت نیز از تاکتیک قتل سیاسی استفاده میکنند. آشکارترین تمایز ترور و تروریسم این است که هدف یک قاتل سیاسی یک شخصیت معین است و اسلحه برای از میان بردن او استفاده میشود، اما هدف یک اقدام تروریستی، گروهی است. راپوپورت برای تمایز قتل سیاسی از عمل تروریستی روش بدیعی را ارائه میدهد که در آن به جای «نفس اقدام» به «معنای اقدام» توجه میشود. او تروریسم را یک فرایند و قتل سیاسی را یک رویداد میداند؛ «قاتل سیاسی انسانی را نابود میکند که (به عقیده او) یک نظام را به فساد کشاندهاست. اما تروریست نظامی را نابود میکند که پیشتر هر کسی را که در خود جای میداده به فساد کشاندهاست. قتل سیاسی یک حادثه، یک کار گذرا و یک رویداد است ولی تروریسم یک فرایند و یک روش زندگی است».
ترور سیاسی
در سیاست به کارهای خشونت آمیز و غیرقانونی حکومتها برای سرکوبی مخالفان خود و ترساندن آنها ترور دولتی میگویند و نیز کردار گروههای مبارزی که برای رسیدن به هدفهای سیاسی خود دست به کارهای خشونت آمیز و هراسانگیز میزنند، تروریزم نامیده میشود. حملاتی مانند اقدام تروریستها در منهدم کردن برجهای دوقلوی سازمان تجارت جهانی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ عملیاتی تروریستی به شمار میرود
.واما تروریسم دولتی چیست
واژه تروریسم دولتی واژهای جنجال برانگیز است. تروریسم دولتی اصطلاحی است که برای دخالت دولت یا دولتهایی در امور داخلی یا خارجی دولتی دیگر که به وسیله اجرا یا مشارکت در عملیات تروریستی یا حمایت از عملیات نظامی برای زوال، تضعیف و براندازی دولت مذکور یا کل دستگاه حاکمه آن کشور .انجام میشود کمکهای مادی و معنوی (مثل حمایت سیاسی) به گروههای مخالف و مشارکت در عملیاتی چون بمبگذاری، مینگذاری بنادر و سواحل، آدمربایی، هواپیماربایی و ترور مقامهای عالی مملکتی، نمونههایی از تروریسم دولتی هستند
برایان جنکینس از خبرنگاران مشهور در موضوع تروریسم، تروریسم دولتی را «جنگ از طریق قائم مقام» تعریف میکند. وی میگوید: «این کشورها (پیروان تروریسم دولتی) بر محدودیتهای جنگهای متعارف واقفاند؛ بنابراین ترجیح میدهند از امکانات سازمانهای تروریستی، که خود راسا آنها را ایجاد کردهاند یا تغذیه مالی آنها را بر عهده دارند، برای تهدید دشمن یا اخلال در ثبات سیاسی و اقتصادی آن کشور یا ایجاد بی ثباتی سیاسی و اقتصادی در آن مملکت بهره گیرند». جنکینس معتقد است که این شکل از تروریسم به سرمایهگذاری بسیار کمتری نسبت به یک جنگ متعارف نیاز دارد، دشمن را از پای میاندازد و میتوان ارتباط با تروریستها را به طور کلی منکر شد
تفاوت تروریسم دولتی وتروریسم غیر دولتی
تفاوت عمده تروریسم دولتی و تروریسم غیردولتی در مجری آن است. بدین معنی که مجری و طراح اعمال تروریستی غیردولتی افراد، گروهها و احزاب اند، و .مجری و طراحی اعمال تروریستی دولتی، یک دولت یا چند دولت خاص هستند
:علاوه بر این دخالت دولت یا دولتها در اعمال تروریستی دو گونهاست به صورت مستقیم؛ یعنی خود دولت اعمال تروریستی را علیه دولت دیگر انجام
.میدهد به صورت غیرمستقیم؛ یعنی به وسیله فرستادن کمکهای مادی مانند اسلحه، مهمات و وسایل پیشرفته نظامی در اختیار گروههای مخالف دولت مذکور قرار .داده شود یا از گروههای مزبور حمایت سیاسی یا اقتصادی یا تبلیغاتی شود
به اعتقاد مؤلفان کتاب فرهنگ اصطلاحات سیاسی و استراتژیک، سه مقوله را ]باید از تروریسم دولتی استثنا نمود و غیردولتی تلقی کرد
گروههای آزادیبخش ملی گروههای انقلابی
گروههای قومی یا مذهبی
آمار های جهانی
یافتههای گزارش «شاخص جهانی تروریسم» نشان میدهد که ۱۰ هزار حمله تروریستی در سال ۲۰۱۳ انجام شده که نسبت به سال ۲۰۱۲، ۴۴ درصد بیشتر شدهاست. این گزارش که توسط مؤسسه اقتصاد و صلح تهیه شده میگوید که در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۸ هزار نفر در اثر حملات تروریستی جان خود را از دست دادهاند که هشتاد درصد (۱۴ هزار و ۷۲۲ نفر) آنها در کشورهای عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان و نیجریه قربانی شدهاند. بنا بر این گزارش، عراق با ۶ هزار و ۳۶۲ قربانی (بیش از یکسوم کل کشتهها)، بزرگترین قربانی حملات تروریستی بوده و گروههای داعش، القاعده، بوکو حرام و طالبان مسئول بیشترین کشتارها بودهاند. جنگ داخلی سوریه که از سال ۲۰۱۱ شروع شد، بیشترین تأثیر ]را در افزایش حملات تروریستی داشتهاست.
ایران
در فهرست کشورهایی که بیشترین آسیب را از تروریسم دیدهاند، ایران پس از بریتانیا و پیش از یونان و ایالات متحده آمریکا در رده ۲۸ام قرار دارد. ایران همچنین جزو ۱۳ کشوری است که بنابر این گزارش در کنار کشورهایی مثل مکزیک و اسرائیل در معرض خطر افزایش حملات تروریستی است.
در امریکا بنابر گزارش نهاد محاسب دولت آمریکا (جیایاو) از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تا ای از گروههایابتدای سال ۲۰۱۷ راستگرایان افراطی که شامل طیف گسترده سیاسی و اجتماعی در آمریکا است مسئول ۷۳ درصد از حملات تروریستی مرگبار در خاک آمریکا بوده است که در بیشتر موارد مسلمانان، سیاهپوستان و اقلیتهای نژادی هدف این حملات بودهاند
واما اینگونه به نظر می رسد که حکومت ایران از انواع شیوه های ترور وتروریسم چه در سطح داخلی علیه مخالفان خود وچه در سطح بین اللملی به عنوان یک ایدئولوژی استراتژی وتاکتیک در جهت حفظ واستفرار دوام وبقای خود بهره می برد وازدر خلا تعریف مشخص از تروریسم با تعابیر خداگونه به
هر جنایتی دست می زند
دوستان وهمراهان گرامی به پایان بخش اول برنامه تروریسم رسیدیم تا گفتارو شنیداری دیگر در پناه حق