این پول به نوشته روزنامه ی «وال استریت ژورنال» که این خبر را منتشر کرده، همزمان با آزادی چهار زندانی در ژانویه گذشته، به‌صورت نقد با یورو، فرانک سوئیس و چند ارز دیگر با یک هواپیمای باری به ایران فرستاده شده است. مقامات ارشد آمریکایی انتقال این پول را رد نمی‌کنند، اما می گویند میان این پرداختی و تبادل زندانیان ارتباطی وجود نداشته است. به گفته ی آنان، آزادی همزمان چهار شهروند آمریکائی و آزاد کردن بخشی از دارائی‌های مسدود شده ی ایران در آمریکا کاملاً تصادفی بوده است.
مقامات آمریکا به نوشته ی «وال استریت ژورنال» می گویند این مبلغ نخستین قسط از یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلاری است که این کشور باید به عنوان اصل و بهره ی سپرده ایران در دوران «محمد رضا شاه پهلوی» به این کشور پرداخت نماید. اصل این پول که برای خرید اسلحه از آمریکا در یک حساب امانی پس انداز شده بود ٤٠٠ میلیون دلار و بهره ی آن به یک میلیارد و ٣٠٠ میلیون دلار بالغ می‌شود.
وال استریت ژورنال سخنان باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، را در روز ١٧ ژانویه سال جاری، یادآوری می‌کند که وی طی آن با اشاره به اختلاف میان ایران و آمریکا در با ره ی توافق تسلیحاتی میان دو کشور در دوران پیش از انقلاب، گفته بود «با اجرای توافق هسته‌ای و آزادی زندانیان، زمان آن رسیده است که این اختلاف را نیز رفع کنیم».
همان روز وزارت امور خارجه آمریکا اعلام داشت که تهران و واشینگتن در باره حل اختلافی که به چند دهه ی پیش از آن مربوط می‌شد به توافق رسیده‌اند. وزارت امور خارجه تصریح کرد که بر اساس این توافق آمریکا مبلغ یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلار بابت اصل و بهره ی سپرده ایران به تهران پرداخت می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، جان کربی، برای رد ارتباط میان آزادی زندانیان آمریکایی در ایران و آزاد ساختن سپرده‌های ایران در آمریکا گفت که مذاکرات در این دو زمینه به‌طور جداگانه و توسط دو هیئت نمایندگی مستقل از هم صورت گرفته است. با این حال مقامات آمریکایی اعتراف می‌کنند که گفتگوهای میان دو کشور در باره ی آزادی متقابل زندانیان در پایان به مذاکره در باره ی اختلاف مربوط به قرار داد تسلیحاتی میان تهران و واشینگتن در پیش از انقلاب نیز کشیده شد و طرف ایرانی خواستار باز پس گرفتن ٤٠٠ میلیون دلار دارائی سپرده شده در این زمینه گردید.
همان هنگام، محمدرضا نقدی، فرمانده بسیج، نیز با اشاره به آزاد شدن جیسون رضاییان، روزنامه نگار ایرانی آمریکائی بازداشت شده در تهران، گفت ایران در مقابل آزادی «جاسوس آمریکائی» یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلار اموال بلوکه شده خود را باز پس گرفته است. وی تصریح کرد که «آمریکا جز زبان زور نمی‌فهمد... باز پس گیری این مبلغ در قبال آزادی جاسوس آمریکایی انجام شده و ربطی به جریان مذاکرات ندارد.»
دولت اوباما با این حال می‌گوید آنچه در این چهارچوب به ایران پرداخت شده در ازای آزادی شهروندان آمریکایی صورت نگرفته است. با این حال مخالفانِ رئیس‌جمهوری آمریکا وی را به پرداخت باج به تهران برای کسب آزادی آنان متهم می‌کنند. از جمله ی آنها سناتور جمهوری خواه ایالت آرکانزاس، تام کاتن، است که همراه با شمار دیگری از نمایندگان جمهوری خواه در کنگره آمریکا خواستار انجام تحقیقاتی درباره پرداخت این مبلغ به ایران شد. سناتور کاتن پرداخت این پول را پشت کردن به سیاست سنتی آمریکا در خودداری از پرداخت پول در این زمینه دانست زیرا به گفته ی او این کار تشویق به گروگان گیری است، چنانکه «موجب گردیده ایران به بازداشت‌های غیرقانونی ادامه دهد».
وال استریت ژورنال می‌نویسد واحد اطلاعاتی سپاه پاسداران از زمان پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار دو ایرانی-آمریکایی دیگر را بازداشت کرده است.
ایران در حال حاضر چهار نفر را که علاوه بر تابعیت ایران شهروندی کشور دیگری را نیز دارند بازداشت کرده است. این چهار نفر عبارت‌اند از - نازک افشار که تابعیت فرانسه را نیز داراست، هما هودفر که دارای تابعیت کاناداست و نازنین زاغری-رتکلیف و کمال فروغی که هر دو دارای تابعیت بریتانیا نیز هستند. همسر انگلیسی نازنین زاغری، ریچارد رتکلیف به روزنامه ی گاردین گفته است که به وی فهمانده‌اند که «باید در جهت راضی کردن مقامات بریتانیا به تبادل زندانیان تلاش کند و در صورتی که موفق شود پرونده ی همسر وی نیز مدت زیادی در دادگاه نخواهد ماند». وضعیت کمال فروغی چندان روشن نیست.
مقامات آمریکایی و اروپایی مطلع به وال استریت ژورنال گفته‌اند که در هنگام مذاکرات باراک اوباما انتقال ٤٠٠ میلیون دلار را تأیید کرده بود اما فراهم کردن چنین مبلغی به صورت نقد با دشواری‌های عملی و امنیتی همراه بود. بر اساس نوشته ی این روزنامه، وزرای امور خارجه ی و خزانه داری آمریکا همکاری دو دولت سوئیس و هلند را به این منظور جلب کردند و پس از انتقال پول به بانکهای مرکزی این کشورها مبلغ مذکور به ارز این کشورها تبدیل شد و در صندوق‌های چوبی از طریق یک هواپیمای باری به ایران منتقل گردید.
منبع
رادیو بین المللی فرانسه
