مهندس همایون خرم (زادهٔ ١٣٠٩ در بوشهر – درگذشتهٔ شامگاه ٢٨ دی ١٣٩١ در تهران)، نوازندهٔ نامدار ویولن، موسیقی دان و آهنگ ساز موسیقی ایرانی بود. او یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود.
از آنجا که مادرش از شیفتگان موسیقی اصیل ایرانی بود و از بین مقام های موسیقی ایرانی، به دستگاه همایون علاقه ای وافر داشت، نام «همایون» را برای فرزند خود انتخاب کرد.
خرم در سن ١٠-١١ سالگی به مکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ١۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت. بعدها در بسیاری از برنامه های موسیقی رادیو، خصوصاً در برنامه گلها، به عنوان آهنگ ساز، سولیست ویولن و رهبر ارکستر آثاری ارزشمند ارائه داد.
ساز همایون خرم سازی پر صلابت، سنگین روی سیم ها بود. گر چه در شیرین نوازی خرم را نمیتوان با پرویز یاحقی و حبیب الله بدیعی همطراز دانست با اینحال توانایی او در آفرینش آنی ملودیهای جاندار و جذاب، بافت تکنوازیهای او را به مراتب از کارهای دیگران خوش ساخت تر و پرمایه تر می سازد. از این بابت خرم و تجویدی را میتوان در یک گروه قرار داد چون قابلیت آهنگسازی این دو بر نوازندگیشان چیره بود، درست عکس آنچه در مورد بدیعی و یاحقی می توان گفت. وی بنیادهای علمی آهنگسازی را آموخته بود و بر آنها تسلط داشت. از جمله اینکه هارمونی را با فریدون فرزانه و با شیوه ” سارلی ” فراگرفته و در سازبندی از کورساکف متأثر بود. خوش سلیقگی و نوآوریهای خرم در تنظیم کارهایش جداً شنیدنی است. شیوه تقسیم ملودی و همراهی سازها نزد خرم بسیار حساب شده و پرداخت کار بی خدشه و نقص است. قدر مسلم اینکه بخش گسترده ای از آثار خرم حا فظه موسیقایی حداقل سه نسل از ایرانیان را در سیطره خود دارد. دشوار می شود ایرانی ای را یافت که نتواند “امشب در سر شوری دارم ” را زمزمه کند. گر چه باید تاکید کرد که اعتبار خرم هرگز در ترانه های ساده و همه پسندش خلاصه نمی شد و نمی شود. کارهای ارکسترال او که غالبا جمله بندیهایی مرکب و پیچیده توام با ضرب آهنگهای بسیار متنوع دارند نمونه های گاه سمفونی گونه ایی از موسیقی ایرانی به دست میدهند که کمتر آهنگسازی یارای برابری با ان ها را داشته است.
طی بیش از سه دهه تدریس، جوانان بسیاری از محضر درس خرم بهرمند شدند که امروز امانتدار مکتب استاد خود هستند. اما خرم در مصاحبه ای با علی دهباشی در نشریه بخارا از مانی فرضی ، پژمان پورزند و بابک شهرکی به عنوان زبده ترین شاگردان خود نام می برد.
وی همچنین تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی برق ادامه داد. در جلد سوم کتاب «موسیقی دان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمده است: «پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فعالیت های اجرایی همایون خرم دچار وقفه ای چندین ساله شد. اوقات او از آن پس، بیشتر صرف تدریس خصوصی ویلن و فعالیت های پژوهشی درباره موسیقی ایرانی شد.»
خرم دارای درجه ١ هنری (معادل مدرک دکترا) از شورای ارزشیابی هنرمندان ایران بود. او که در اواخر عمر به بیماری سرطان روده مبتلا شده بود و تحت شیمی درمانی قرار داشت، در شامگاه بیست و هشتم دیماه سال ١٣٩١ در بیمارستان دی تهران درگذشت.
یادش به نیکى و گرامى باد
منبع ویکیپدیا